Obowiązki przy wprowadzaniu produktów w opakowaniu

1.     Wpis do BDO

Pierwszy i najbardziej podstawowy z wszystkich obowiązków, wskazany w art. 50 ust. 1 ustawy o odpadach.

Miejsce w BDO, w którym trzeba mieć wpis, to Dział VI, tabela 4. Należy uzyskać wpis (czyli zarejestrować w BDO swoją działalność) albo zaktualizować obecny wpis w przypadku posiadania już numeru BDO bo prowadzisz jeszcze inne czynności, który zobowiązują Cię do takiego wpisu, a teraz rozszerzasz swoją działalność (np. jesteś wytwórcą odpadów prowadzącym ewidencję odpadów i jesteś wpisany w Dziale XII BDO, a teraz będziesz również sprzedać swoje produkty w opakowaniu).

Wpis na wniosek. Samemu musisz dokonać wpisu/wniosku aktualizacyjnego, nie jest to wpis z urzędu.

2.     Opłata roczna w BDO

Obowiązek wskazany w art. 57 ust. 3 ustawy o odpadach. Opłaty roczne wynoszą 100 zł dla mikroprzedsiębiorców, 300 zł dla pozostałych. Kto w takim razie jest mikroprzedsiębiorcą? Określa to ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców:

1) mikroprzedsiębiorca - przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:

a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz

b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Jeżeli nie spełniasz jednego z tych warunków, bo np. zatrudniasz 11 osób, to klasyfikujesz się już jako mały przedsiębiorca, który podlega opłacie rocznej 300 zł. Opłatę roczną należy uiszczać do 28 lutego na konto Marszałka Województwa zgodnie z miejscem siedziby działalności. Wszystkie numery kont znajdziemy w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) prowadzonej przez każdy z urzędów.

3.     Prowadzenie ewidencji o masie opakowań

Na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o gospodarce opakowaniami należy prowadzić ewidencję o masie opakowań, w których wprowadzono do obrotu produkty w danym roku kalendarzowym. Nie ma określonego wzoru takiej ewidencji, a ustawa wskazuje, że może być prowadzona papierowo bądź elektronicznie. Wymóg jej prowadzenia jest połączony z punktem 5 tego wpisu (kwota na publiczne kampanie edukacyjne) i punktem 6 (roczne sprawozdanie) – im sumienniej prowadzimy ewidencję opakowań przez cały rok tym sprawniejsze i mniej stresujące przygotowanie rocznego sprawozdania.

4.     Zapewnienie recyklingu odpadów opakowaniowych

Wynika to z art. 17 ustawy o gospodarce opakowaniami.

Jest to rozległy temat, można by śmiało zrobić o nim odrębny wpis z wytłumaczeniem jak to działa i jaki jest tego cel. Na potrzeby tego wpisu pozwolę sobie na duże uproszczenie. Ustawowe zapewnienie recyklingu odpadów opakowaniowych będzie trudne do zrealizowania jeżeli Twoja działalność generuje małe ilości odpadów opakowaniowych, które możesz przekazywać uprawnionemu odbiorcy do recyklingu. Po takich czynnościach (po każdym kwartale) można uzyskać dokument potwierdzający ich recykling, który – ekstremalnie upraszczając – obniża nam opłatę produktową za wprowadzone opakowania na rynek. Jeżeli nie zapewniasz tego recyklingu, musisz płacić podatek, czyli właśnie tą „opłatę produktową”. Są również inne sposoby na jej uniknięcie. Jeden to podpisanie umowy z organizacją odzysku opakowań, która przejmuje za nas obowiązek recyklingu, a drugi jest możliwy jeśli wprowadzisz w danym roku do 1 Mg (1 tony) opakowań – wtedy można skorzystać ze zwolnienia de minimis i nie ponosić opłaty produktowej. Co ważne, wniosek o de minimis składasz przez BDO razem ze  sprawozdaniem (patrz punkt 6).

5.     Prowadzenie publicznych kampanii edukacyjnych

Obowiązek ten jest wskazany w art. 19 ustawy o gospodarce opakowaniami.

Wartość, za którą ma być przeprowadzona publiczna kampania edukacyjna liczymy z 2% wartości netto opakowań, które w danym roku zostały wprowadzone z Twoim produktem na rynek. Można taką kampanię edukacyjną zrealizować samodzielnie albo po prostu przelać wyliczoną kwotę na konto Marszałka Województwa. Obydwie formy są poprawne, jest to indywidualna decyzja w każdej firmie w którą drogę wybierze. Przy większych kwotach, które muszą być na kampanię wydane można ją uznać za część marketingu firmy i jej dobrego, pro środowiskowego wizerunku, ale jeżeli prowadzisz niewielką jednoosobową działalność gospodarczą to prawdopodobnie zdecydujesz się jednak na wykonanie jednego przelewu, który wykonujemy na konto Marszałka Województwa do 31 grudnia.

6.     Składanie rocznego sprawozdania

Art. 45 ustawy o gospodarce opakowaniami w związku z art. 73 ustawy o odpadach. 

Sprawozdanie składamy w systemie BDO przez indywidualne konto użytkownika. Termin na złożenie sprawozdania jest 15 marca za rok poprzedni. Jeśli chcesz skorzystać ze zwolnienia de minimis z opłaty produktowej, ponieważ wprowadziłeś/aś w roku poprzednim poniżej 1 Mg opakowań, wraz ze sprawozdaniem należy złożyć odpowiedni wniosek i inne dokumenty podpisane elektronicznie, również przez system BDO.

Przygotowanie sprawozdania to 3 opcje. Jeśli masz podpisaną umowę z organizacją odzysku opakowań to wtedy ta organizacja przygotuje sprawozdanie za Ciebie, ale musisz we wskazanym terminie w umowie dostarczyć jej odpowiednie dane. Możesz sprawozdanie wykonać samodzielnie albo, jako trzecia opcja, zlecić jego przygotowanie zewnętrznemu konsultantowi, który wykona je na podstawie dostarczonych przez Ciebie danych. Już widzisz dlaczego tak ważne jest sumienne prowadzenie ewidencji opakowań przez cały rok. Próba „doliczenia się” wszystkiego z całego roku na 2 dni przed terminem złożenia sprawozdania to przepis na katastrofę i duży stres czy zdążysz wszystko zrobić w terminie. 

7.     Umieszczanie nr BDO na dokumentach

Zgodnie z art. 63 ustawy o odpadach podmioty wprowadzające produkty w opakowaniach na rynek mają obowiązek umieszczać numer BDO (czyli numer rejestrowy) na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością. Ustawa nie określa jakie to konkretnie mają być dokumenty, ale przyjęło się, że są to na pewno faktury VAT, paragony fiskalne oraz umowy sprzedaży.

Jak widzisz nie wszystkie obowiązki pochodzą z ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (chociaż temat dotyczy typowo opakowań), ale również z ustawy o odpadach, o której nigdy nie można zapomnieć ;) Który z wyżej wymienionych obowiązków uważasz za największe wyzwanie?