Kiedy występuje transgraniczne przemieszczanie odpadów?
Pojęcie transgraniczne przemieszczanie odpadów czy międzynarodowe przemieszczanie odpadów bardzo często niewiele mówi szukającym informacji dotyczących transportu odpadów. Co więcej, przy zapytaniach, które otrzymuję w sprawie dokumentów potrzebnych do transportu odpadów często „w praniu” dopiero się okazuje, że chodzi o międzynarodowy transport odpadów, a nie przewóz tylko na terenie Polski.
Tak że aby uściślić: każdy przewóz odpadów do innego kraju, wywóz (eksport) odpadów z Polski do innego kraju, przywóz (import) odpadów do Polski z innego kraju to transgraniczne (międzynarodowe) przemieszczanie odpadów i wymaga od uczestników innych dokumentów niż przewóz odpadów tylko po terenie Polski.
Rozporządzenie 1013/2006 w sprawie przemieszczania odpadów używa w swojej treści po prostu słowa „przemieszczenie” - bez dodatku „transgraniczne” czy „międzynarodowe”. Poniżej przytaczam oficjalną definicję z wytłumaczeniem w najistotniejszych punktach na co warto zwrócić uwagę :)
Przemieszczenie to transport odpadów przeznaczonych od odzysku bądź unieszkodliwienia (nie wolno przemieszczać odpadów w celu zbierania! Ale to historia na inny wpis). Przemieszczenie (czyli międzynarodowy przewóz odpadów) występuje w następujących przypadkach:
a) z jednego państwa do drugiego – najbardziej oczywisty przypadek, może to być przemieszczenie bez krajów tranzytu (Polska – Niemcy) albo z krajem/krajami tranzytu (Polska – Holandia),
b) z państwa do krajów i terytoriów zamorskich lub innych obszarów podlegających ochronie tego państwa - kraje i terytoria zamorskie wyszczególniono w załączniku I do decyzji 2013/755/UE i są to Falklandy, Święta Helena, Wyspa Wniebowstąpienia, Tristan da Cunha, St Pierre i Miquelon,
c) z państwa na dowolny obszar lądowy, który zgodnie z prawem międzynarodowym nie stanowi terytorium żadnego państwa,
d) państwa na obszar Antarktydy – od razu wspomnę, że zgodnie z art. 39 rozporządzenia 1013/2006 wywóz odpadów na Antarktydę jest zakazany :),
e) z jednego państwa przez jeden z powyższych obszarów,
f) w obrębie państwa przez jeden z powyższych obszarów, i który to transport rozpoczyna się i kończy w tym samym państwie – bardzo istotny punkt! Jeżeli transport odpadów będzie z Polski do Polski, ale będzie przejazd przez inny kraj (bo np. wybierzemy trasę sugerowaną przez Google Maps), mamy już do czynienia z transgranicznym przemieszczaniem odpadów. Przykładem może być trasa Jelenia Góra – Kłodzko, którą Google Maps pokazuje jako najkrótszą przez Czechy (drogą krajową nr 35 do granicy z Czechami, potem czeską drogą nr 302, a później drogą wojewódzką nr 386). W takim przypadku mamy już międzynarodowy przewóz odpadów, a dokumentem do przewozu odpadów byłby załącznik VII albo załącznik IB z rozporządzenia 1013/2006, a nie Karta Przekazania Odpadów z BDO.
g) z obszaru geograficznego nie podlegającego jurysdykcji żadnego państwa, skierowany do jednego z państw – np. przywóz odpadów wytworzonych na Antarktydzie przez stacje badawcze.
Warto mieć na uwadze odrębne reguły, które musi spełnić przewoźnik na terenie danego kraju (pozwolenia na transport, certyfikaty, ubezpieczenie itp.), dlatego należy sprawdzić wymagania do transportu odpadów zarówno w kraju przeznaczenia, do którego wieziemy odpady, jak i w krajach tranzytu, przez które będzie tylko ich przewóz.