Podstawa prawna transgranicznego przemieszczania odpadów

Aktów prawnych dotyczących transgranicznego (międzynarodowego) przemieszczania odpadów jest kilka:

1) Konwencja Bazylejska z dnia 22 marca 1989 r. o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych

Jest to umowa międzynarodowa, która weszła w życie w 1992 r. Przez Polskę została ratyfikowana 10 stycznia 1992 r. Obecnie mamy 191 stron Konwencji, w tym wszystkie kraje Unii Europejskiej. Do czasu wejścia Polski do Unii (1 maja 2004 r.) była podstawowym aktem prawnym w zakresie przemieszczania odpadów jako prawo międzynarodowe. Obecnie jej implementacja następuje poprzez stosowanie przepisów rozporządzenia 1013/2006, z którego korzysta się najczęściej.  

2) Rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów

Celem rozporządzenia jest stworzenie systemu procedur, których stosowanie ograniczy przepływ odpadów w celu zapewnienia ochrony środowiska. Rozporządzenie jest aktem prawnym, który obowiązuje bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich Unii, tym samym jego zapisy są identyczne bez względu na wersję językową. Jest podstawowym aktem prawnym jeśli chodzi o przemieszczenia odpadów zarówno na terenie UE jak i poza.

3) Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów

Polska ustawa krajowa jest aktem prawnym uzupełniającym do rozporządzenia 1013/2006, które jest tym prawem „właściwym”. Głównym celem ustawy jest wprowadzenie:

a) rozwiązań organizacyjnych, aby móc realizować rozporządzenie – w ustawie znajdziemy np. szczegóły dot. złożenia gwarancji finansowej, organy właściwe do wykonywania zadań z międzynarodowego przemieszczania odpadów albo przebieg procedury zwrotów odpadów,

b) sankcji prawnych za naruszanie postanowień z rozporządzenia 1013/2006 – w samym rozporządzeniu nie znajdziemy żadnych sankcji/kar/mandatów.  

4) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1418/2007 z dnia 29 listopada 2007 r. dotyczące wywozu w celu poddania odzyskowi niektórych odpadów wymienionych w załączniku III lub IIIA rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady do pewnych państw, których nie obowiązuje decyzja OECD w sprawie kontroli transgranicznego przemieszczania odpadów

Pomimo bardzo długiej i skomplikowanej nazwy jest to istotne rozporządzenie dla wszystkich, którzy chcą przemieszczać odpady z tzw. listy zielonej poza kraje OECD. Rozporządzenie wskazuje m.in. czy dany kraj wprowadził zakaz przemieszczania określonych odpadów lub czy są stosowane inne procedury kontrolne w państwie przeznaczenia zgodnie z obowiązującym prawem krajowym.

Powyższe akty prawne są dość obszerne i skomplikowane, ale dobrą stroną jest to, że przede wszystkim rozporządzenie 1013/2006 nie ulega częstym nowelizacjom (jak to często bywa z naszą krajową ustawą o odpadach), a planowane zmiany są ogłaszane z bardzo dużym wyprzedzeniem.